در این مقاله قصد داریم به علت وقوع راشیتیسم
یا نرمی استخوان ، علائم ، تشخیص و درمان آن بپردازیم. همراه فروشگاه اینترنتی هانیلو باشید.
علت وقوع راشیتیسم چیست؟
مشکل اصلی ایجاد این
بیماری به کمبود کلسیم، فسفات و یا ویتامین D برمی‌گردد. 3 عامل اصلی
راشیتیسم شامل مشکلات کلیوی، هیپوفسفاتمی و تغذیه‌ی نادرست می‌باشد که به شرح آن‌ها
خواهیم پرداخت.
راشیتیسم ناشی از کلیه
راشیتیسم ناشی از کلیه به
علت وجود اختلال در کارکرد آن می‌باشد. معمولا افرادی که از
بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، در تنظیم الکترولیت بدن دچار مشکلاتی می‌باشند. در واقع
الکترولیت همان مایعات و نمکی هستند که در بدن وجود دارند و در بیمارانی که مشکل
کلیه دارند، این مواد توسط ادرار دفع خواهد شد. به طور کلی بدن
در مدیریت درست مقدار فسفات و کلسیم دچار اختلال شده و به همین دلیل عدم مصرف مواد
غذایی مناسب، علائمی مانند نرم شدن استخوان‌ها را بروز خواهد داد. برای این
بیماران، درمان مشکلات ریشه‌ای کلیه و مصرف مکمل غذایی توصیه می‌شود.
نرمی استخوان ناشی از کمبود
تغذیه
این نوع راشیتیسم که به
استئومالاسی هم معروف است، ناشی از کمبود ویتامین D می‌باشد. این ویتامین محلول در چربی بوده که برای تشکیل طبیعی
دندان‌ها و استخوان‌ها بسیار ضروری خواهد بود، لازم به ذکر است که برای جذب فسفر و
کلسیم از روده‌ها نیز لازم می‌باشد. ویتامین D
به میزان کمی در بعضی از ماهیان دریای شور (ساردین، شاه ماهی، ماهی
سالمون و در روغن جگر ماهی) هم مشاهده می‌شود. سلول‌های پوست در حالت
طبیعی نیز با قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، ویتامین D تولید خواهند کرد
که این امر در رابطه با جذب کلسیم بسیار حائز اهمیت است.
هیپوفسفاتمی
این نوع نرمی استخوان به
دلیل کمبود مداوم سطح فسفر خون بوده، در نتیجه استخوان‌ها به طور دردناکی منعطف و
نرم می‌شوند. دلیل هیپوفسفاتمی، عوامل ارثی وابسته به کروموزومX می‌باشند که در آن، برای کنترل میزان فسفات دفع
شده در ادرار مشکل وجود دارد. به این معنی که شخص می‌تواند فسفات و کلسیم را از روده‌ها
جذب کند، ولی فسفات از طریق کلیه به ادرار رفته و دفع می‌شود. اشخاص مبتلا به
نرمی استخوان دچار علائم دقیقی هستند که از همان ابتدای 1 سالگی از خود
بروز می‌دهند. معمولا درمان هیپوفسفاتمی توسط مصرف مکمل‌های کلیستریول (شکل فعال شده
ویتامین D) و فسفات پیگیری خواهد شد.
علائم ، تشخیص و درمان نرمی
استخوان
می‌توان از نشانه‌ها و
علائم نرمی استخوان به درد و حساس شدن آن،
تغییر شکل دندان‌ها، کاهش قدرت ماهیچه‌ها، رشد ناقص، کوتاهی قد، مستعد شدن برای
عفونت و از شکل عادی خارج شدن استخوان بندی در بعضی از اندام‌ها مانند اسکلت پا،
قفسه سینه، استخوان لگن، تسبیح راشیتیسم ( به این معنا که در قسمت
اتصال جناغ سینه به دنده، برآمدگی‌هایی ایجاد می‌شود
که جمع آن‌ها به صورت تسبیح می‌شوند)، لگن، قفسه سینه
و ستون فقرات اشاره نمود.
درمان نرمی استخوان
معمولا پزشک عمومی و
اطفال برای درمان راشیتیسم ناشی از تغذیه، بدون هیچ گونه مشورتی با متخصص، به صورت
خودجوش اقدام به درمان می‌کنند. به طور کلی متخصصین نفرولوژیست (متخصصین کلیه)، به درمان و
مدیریت نرمی استخوان ناشی از مشکلات هیپوفسفاتمی و کلیوی کمک می‌کنند. در بعضی از مواقع
روند درمان از متخصصین اطفال در حیطه غدد درون ریز (با تخصص درباره‌ی
هورمون‌ها) در مسیر درمان کمک گرفته می‌شود.
تشخیص راشیتیسم
مشکل نرمی استخوان، تغذیه
اشخاص، سوابق پزشکی و معاینه‌ی همه بدن توسط پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر کودک مشکوک
به نرم شدن استخوان باشد، اما علائمی مانند تشنج عضلانی یا تشنج در او دیده نشود،
به عکس برداری توسط اشعه ایکس از نواحی استخوان‌های بلند (استخوان ران، زند
زیرین، زند بالایی) و همچنین دهنده‌ها احتیاج است.
در صورتی که یکی از موارد
ذکر شده توسط اشعه X
نشان داده شود؛ فسفات آلکالین، سطح ویتامین D، الکترولیت‌ها و هورمون
پاراتیروئید (هورمونی کخ در
کنترل فسفات و کلسیم نقش دارد) و آن چه در عملکرد کلیه به صورت غیر مستقیم (BUN
که کراتین و نیتروژن اوره خون است) نقش دارد باید مورد بررسی قرار گیرند:
- خم شدن آشکار استخوان
ران - تسبیح راشیتیسم
- شکل گیری یا پهن شدن غیر
عادی پهنه استخوان (فعال‌ترین قسمت
در حال رشد استخوان، زیر صفحه رشد استخوان) - در مراحل مختلف شکستگی‌های
متعدد ایجاد شود